Airbrush kullanmaya başladığında malzemenin en büyük gizli masraf kalemlerinden biri de temizleyiciler ve doğru boya olur. Türkiye’de kolay bulunan Rich ve Cadence gibi dekoratif akrilik boyalar, pratik fiyatları yüzünden hemen akla gelir. Ama bu boyalar airbrush için üretilmemiştir — peki neden?
⚙️ Neden Rich & Cadence Airbrush’a Uygun Değildir?
Bu markalar:
- Aslında fırça, sünger, stencil, ahşap–cam–kumaş dekorasyonu için tasarlanır.
- Pigment boyutu airbrush nozuluna göre büyüktür.
- Bağlayıcı (binder) daha kalındır.
- Bazı seriler sedefli/metalik tanecik içerir.
- Airbrush boyalarındaki özel akış düzenleyici katkılar yoktur.
Sonuç:
Direkt kullanırsan nozzle tıkanır, püskürtme lekeli olur, renk dalgalanır, temizlik eziyetli hale gelir.
✅ Yine de Uygun Hale Getirmek Mümkün mü?
Evet! Doğru inceltme ve hazırlıkla hobi düzeyinde airbrush kullanımı için “idare eder” hale getirilebilir.
Peki nasıl?
🛠️ Adım Adım Uygun Hale Getirme
1️⃣ Filtrele:
Boyayı ince bir mikronlu filtre (120–190 mikron), tül çorap veya kahve filtresiyle süz. Pigment topaklarını ayıkla.
2️⃣ İncelterek Akışkanlık Kazandır:
- %50–70 distile (saf) su kullan.
- Daha iyi sonuç için airbrush thinner (Tamiya X-20A, Vallejo Airbrush Thinner, Mr. Hobby Thinner) ekle.
- Sadece su kullanıyorsan pigment ayrışabilir → Bu yüzden birkaç damla flow improver veya retarder medium eklemek faydalı olur.
3️⃣ Gliserin Kat:
- Gliserin, flow improver gibi çalışır.
- Pigmentin topaklanmasını azaltır, nozzle’da kurumanın önüne geçer.
- Aşırı kullanma! %1–2 yeterli → 100 ml boya için 5–10 damla.
- Fazla gliserin film kalınlaştırır → Kuruma gecikir, yüzey yapış yapış kalabilir.
4️⃣ Uygun Nozzle Seç:
- 0.2–0.3 mm nozulda tıkanma kaçınılmazdır.
- 0.5 mm veya üzeri meme kullan. Daha geniş kanal = daha az tıkanma.
5️⃣ Düşük Basınç:
- 15–20 PSI (1–1,5 bar) idealdir.
- Yüksek basınç boyayı tükürür, dağınık sprey oluşturur.
6️⃣ Hemen Temizle:
- Rich/Cadence inceltilmiş olsa bile nozzle ve iğneye yapışır.
- Her kullanımdan sonra airbrush’ı duru su + temizleyici ile hemen durula.
💧 Gliserin Gerçekten İşe Yarar mı?
Gliserin:
- Pigment ayrışmasını azaltır.
- Kurumayı yavaşlatarak nozzle tıkanmasını geciktirir.
- İğne/nozul bölgesinde kayganlık sağlar.
Ama: Fazlası tam tersi etki yapar → Yapışkan yüzey, kat kat geçişlerde donuk kuruma, renk bozulması.
%1–2 oran yetiyor, fazlası zarar.
⚠️ Uygun Hale Getirsen Bile Ne Riskler Çıkar?
✔️ İri Pigment Sorunu:
Tam filtrelense de airbrush boyası gibi mikro öğütülmediğinden uzun püskürtmede topak kalabilir.
✔️ Pigment Ayrışması:
Aşırı sulandırınca bağlayıcı gücü zayıflar → Renk tam kapatmaz, dalgalanır.
✔️ Katman Sorunu:
Kapatıcılık düşer → Kat kat geçmen gerekir → Çatlama, soyulma riski.
✔️ Tutunma Problemi:
Çok sulandırılmış bağlayıcı zayıf kalır → Maskeleme bandı çekerken boya kalkabilir.
✔️ Cihaz Bakımı:
Haznede kuruyan kalıntı, iğne/nozul arası hassas toleransları bozar → Daha sık bakım, potansiyel yedek parça masrafı.
✔️ Fazla Gliserin:
Yapış yapış film bırakabilir → Üst kat boya tutunamaz, parmak izi sorunu oluşur.
✔️ Kısa Reçete Örneği
| Adım | Ne yap? |
|---|---|
| Filtre | İnce süzgeç/tül çorap |
| İncelterek seyrelt | %50–70 distile su + 2–3 damla flow improver |
| Gliserin | %1–2 (5–10 damla/100 ml) |
| Nozzle-İğne | 0.5 mm ve üstü |
| Basınç | 15–20 PSI |
| Temizlik | Kullandıktan sonra hemen durula |
🟢 Ne İçin Uygun?
✅ Geniş degrade, stencil, craft proje.
❌ Ölçek model detay, ince katman, ultra hassas çalışma.
🎯 Sonuç
Rich & Cadence airbrush boyası değildir ama uygun filtre, inceltme ve dikkatle temel işlerde kullanılabilir.
Gliserin akışa destek olur ama mucize çözüm değildir.
Gerçek airbrush kalitesini istersen Vallejo Model Air, Tamiya, AK 3rd Gen, AMMO gibi markalar daha risksizdir.